Door een ontsteking van de prostaat (ook wel prostatitis genoemd) zwelt de prostaat op. Hierdoor kan de plasbuis dichtgedrukt worden. Het plassen gaat dan moeilijk en doet meestal pijn. Een prostaatontsteking moet snel behandeld worden. Gebeurt dat niet, dan kan zich een abces ontwikkelen en hierdoor wordt de plasbuis soms helemaal dichtgedrukt. Wordt de ontsteking veroorzaakt door een bacterie, dan schrijft de huisarts of uroloog meestal antibiotica voor.
Dokter Peter Van Erps, afdelingshoofd urologie van het ZiekenhuisNetwerk Antwerpen Middelheim, wijst er op dat een prostaat ook pijn kan doen zonder dat er tekenen zijn van een ontsteking. “Net zoals de maag kan opspelen bij stress, kan de man met een gevoelige prostaat de stress ‘in zijn kruis’ voelen. Met de prostaat zelf is er dan niets aan de hand. Antibiotica hebben dan geen zin. Warme zitbaden, relaxatie en voldoende rust vormen het beste medicijn tegen dit soort prostaatpijn.”
 

Boven de 50 jaar heeft één man op de twee last van klachten die te maken hebben met een Benigne Prostaat Hypertrofie (goedaardige prostaatvergroting): de plas laat soms even op zich wachten, de urinestraal is minder krachtig, de man moet kort achter elkaar plassen, heeft soms een branderig gevoel bij het plassen of kan de plas moeilijk ophouden.
“Bij veel mannen beperkt de prostaatvergroting zich tot milde plasklachten waarmee de gerustgestelde patiënt kan leven zonder behandeling. Een goedaardige prostaatvergroting is immers niet levensbedreigend en prostaatkanker zul je er ook niet van krijgen. Worden de klachten met verloop van tijd toch vervelender, dan bestaan er vandaag zeer efficiënte geneesmiddelen om hieraan te verhelpen: medicatie die het volume van de prostaat daadwerkelijk verkleint en die de spanning ter hoogte van de prostaat en blaashals vermindert zodat de patiënt opnieuw vlot kan plassen zonder operatie”, benadrukt Dr. Van Erps.

Wat te doen bij een kwaadaardige prostaattumor?

Bij prostaatkanker vormen zich kwaadaardige cellen in het weefsel van de prostaat. Een kwaadaardige prostaattumor groeit over het algemeen erg traag en veroorzaakt in een vroeg stadium nauwelijks klachten. Het is een typische ouderdomsziekte: de gemiddelde leeftijd bij de diagnose is 70 jaar.
Er bestaan verschillende manieren om prostaatkanker te behandelen. Zijn er nog geen uitzaaiingen, dan waren tot voor kort heelkunde en radiotherapie (bestraling) de enige opties. Recent kwamen daar andere technieken bij, zoals brachytherapie (waarbij radioactieve staafjes in het gezwel worden ingebracht), cryochirurgie (waarbij de prostaat met behulp van naalden bevroren wordt) en HIFU (High Intensity Focused Ultrasound: het gezwel wordt ‘aangevallen’ door ultrasone geluidsgolven).
Wanneer prostaatkanker is uitgezaaid, is volledige genezing niet meer mogelijk. Dat betekent echter helemaal niet dat behandelen geen zin meer heeft. Een hormoontherapie kan de verdere evolutie van de kanker sterk vertragen. De hormonen blokkeren de werking van het mannelijke hormoon testosteron, dat verantwoordelijk is voor de groei van de prostaat en van de prostaattumor.
 

Dokter Peter Van Erps raadt elke man van boven de 50 jaar aan om elk jaar zijn PSA te laten controleren. “85% van de mannen heeft een normale PSA. Dat is al een geruststelling. Bij 15% van de mannen die volgens hun leeftijd een gestegen PSA hebben, is een prostaatonderzoek aangewezen en bij heel wat patiënten is die stijging gelukkig louter te wijten aan een volumevergroting van de prostaat of aan een ontsteking. Ontdekken we door de gestegen PSA een kanker, dan zijn we er meestal tijdig bij, zodat de behandeling de patiënt ook geneest. Stellen we een beperkte PSA-verhoging vast zonder duidelijke prostaatafwijkingen, dan volgen we die op. Door jaarlijks of halfjaarlijks de PSA te controleren, zien we of er een duidelijke tendens is naar een verdere stijging. En als die stijging plots versnelt, weten we dat er iets aan de hand is. Dan kunnen we nog altijd ingrijpen en de patiënt genezen.”
 

Leef- en eetgewoonten hebben geen vat op het verschijnen van kankerhaardjes in de prostaat. Maar of zo’n kankerhaardje ook verder evolueert naar een echte kanker, hangt wel af van de leef- en vooral eetgewoonten van de man. Prostaatkanker komt veel minder voor bij mannen die veel fruit, groenten en sojabonen eten dan bij mannen die veel vet en rood vlees eten. Bepaalde groenten (tomaten, wortelen, broccoli en bloemkool) en vooral sojabonen bevatten veel fyto-oestrogenen, plantaardige bestanddelen die de groei van de prostaat en kankergezwellen afremmen. Bij vrouwen drukken dezelfde sojabonen het risico op borstkanker, alweer dankzij hun hoge gehalte aan fyto-oestrogenen. Geregeld een portie fyto-oestrogeenrijke groenten op tafel is dus goed voor man én vrouw!
 

Over prostaatproblemen: urolog.nl, wijook.be, prostaat.nl, prostate.com (in het Engels), prostatehealth.com (in het Engels) en de website van het Amerikaanse National Institute on Aging
Over PSA: prostaat.nl
Over goedaardige prostaatvergrotingen: gezondheid.be, gezondheidsplein.nl
Over het gebruik van homeopathie bij een goedaardige prostaatvergroting: e-gezondheid.be
Over prostaatkanker: tegenkanker.be, kanker.be, e-gezondheid.be, gezondheidsplein.nl, prostatecancerfoundation.org (in het Engels).
Over voeding en prostaatkanker: Health and Food
Over het weldadig effect van groenten en soja: e-gezondheid.be
Over het weldadig effect van granaatappelsap: e-gezondheid.be
Over HIFU: gezondheid.be