BESPARINGEN BIJ DE WIJKGEZONDHEIDSCENTRA
Het kabinet van Minister De Block blokkeert toegang voor kwetsbare patiënten tot de gezondheidszorg. In het kader van de besparingsmaatregelen heeft het kabinet De Block een voorstel ontwikkeld om de erkenning van nieuwe medische huizen/wijkgezondheidscentra stil te leggen. Momenteel zijn overal in het land dergelijke initiatieven, met bijzondere aandacht voor maatschappelijk kwetsbare groepen, in ontwikkeling.
Lees hieronder het artikel in Knack online (verschenen op 20/10/2016).
Besparingen bij Wijkgezondheidscentra: ‘Hiermee treft De Block de meest kwetsbare patiënten’
‘De aangekondigde besparingen hebben een grote impact op de ontwikkeling van een toegankelijke, kwaliteitsvolle eerstelijnsgezondheidszorg’, waarschuwen Veerle Piessens en Koen De Maeseneir van de Vereniging van Wijkgezondheidscentra. Ze plaatsen grote vraagtekens bij de beslissing van minister van Volksgezondheid Maggie De Block.
‘Deze centra slagen erin slagen om de meest kwetsbaren in de samenleving te bereiken en dat zij op het vlak van kwaliteit van zorg even goed, en op een aantal kenmerken beter scoren dan de prestatiegeneeskunde.’
In 2008 werden kwaliteit en kosten van forfaitair werkende praktijken door het KCE (Kenniscentrum) grondig onderzocht. Hieruit bleek dat deze centra er inderdaad in slagen om de meest kwetsbaren in de samenleving te bereiken en dat zij op het vlak van kwaliteit van zorg even goed, en op een aantal kenmerken beter scoren dan de prestatiegeneeskunde (o.a. preventie, voorschrijven antibiotica, bloeddrukverlagende middelen).
Voor de patiënt zijn de kosten lager: hij betaalt geen remgeld bij het wijkgezondheidscentrum. Bovendien bleek dat de patiënten vaker goedkopere geneesmiddelen kregen voorgeschreven en dat ze minder werden doorverwezen naar ziekenhuizen en specialisten, wat remgeld en supplementen bespaart. Het advies van het Kenniscentrum was dan ook om het systeem verder te ontwikkelen en de verdeling van financiële middelen tussen de centra meer af te stemmen op de behoeften van de patiënten.
Ondertussen stijgt het aantal wijkgezondheidscentra de jongste jaren sterk, en op dit moment worden, in Vlaanderen alleen al, op een 8-tal plaatsen nieuwe initiatieven voorbereid. In heel België zijn er 151 centra met 350.000 ingeschreven patiënten.
‘Het is onverklaarbaar dat een model dat bewezen heeft toegankelijker te zijn voor kwetsbare groepen en inzake kwaliteit en doelmatigheid een goed rapport kreeg van het KCE, op die manier geviseerd wordt.’
De officiële reden waarom de regering een stop plaatst op de financiering van nieuwe centra in 2017, is de “noodzaak” aan een beleidsevaluatie in de vorm van “een audit inzake de organisatie, werking en kostenstructuur van de wijkgezondheidscentra”. Het is onverklaarbaar dat een model dat bewezen heeft toegankelijker te zijn voor kwetsbare groepen en inzake kwaliteit en doelmatigheid een goed rapport kreeg van het KCE, op die manier geviseerd wordt. De wijkgezondheidscentra vinden een continue kwaliteitsevaluatie belangrijk en dienden daarom in 2016 nog, samen met de ziekenfondsen, een voorstel voor een nieuw performantieonderzoek in bij het KCE . Een snelle en oppervlakkige doorlichting daarentegen, die gezien de krappe timing (af te handelen in de eerste helft van 2017) te vrezen valt, zal in het beste geval een slag in het water zijn. Als “bewarende” maatregel wordt tot na de uitvoering van de audit meteen een moratorium ingesteld op de erkenning van nieuwe wijkgezondheidscentra, soms al in een verregaande fase van voorbereiding: personeel werd al aangeworven of infrastructuur aangekocht.
‘Het risico op meer uitgaven door meer specialistische zorg en meer ziekenhuisopnames is reëel.’
Huisartspraktijken die willen omschakelen doen dit net om meer tijd, zorg en kwaliteit te kunnen bieden aan hun patiënten. De voorbereiding van een omschakeling of oprichting van een nieuw wijkgezondheidscentrum vraagt heel wat tijd en energie, zowel van huisartsen en andere zorgverstrekkers, maar vaak ook van lokale middenveldorganisaties en lokale en provinciale overheden. De schade die deze maatregel aanricht bij alle betrokkenen is in praktisch en moreel opzicht niet te overschatten.
Het wordt nog extra wrang wanneer je bedenkt dat de maatregelen van het Kabinet geen besparingen betekenen: deze patiënten hebben hoedanook medische zorgen nodig, hetzij van andere huisartsen in de prestatiegeneeskunde, hetzij van spoedopnames. Het risico op meer uitgaven door meer specialistische zorg en meer ziekenhuisopnames is reëel. Wij geloven dat een sterke, toegankelijke, kwaliteitsvolle eerstelijnsgezondheidszorg een mensenrecht is waartoe wij met geëngageerde zorgverstrekkers en andere medewerkers bijdragen. Wij willen daarvoor samenwerken met het hele werkveld en de brede maatschappelijke omgeving. Deze ondoelmatige en buitensporige besparingsmaatregel waarmee in onze sector gesnoeid wordt en in de eerste plaats patiënten de dupe zullen zijn is dan ook onbegrijpelijk.
Koen De Maeseneir is directeur van de Vereniging van Wijkgezondheidscentra (VWGC).
Veerle Piessens is huisarts in het wijkgezondheidscentrum Nieuw Gent.